1-30 Eylül Dünya Alzheimer Farkındalık Ayı: Bilmeniz Gerekenler
Alzheimer hastalığı, beyni etkileyen ciddi bir rahatsızlıktır. Hafızayı ve düşünme becerilerini yavaş yavaş yok eder. En yaygın demans türüdür, yani insanların düşünme ve hatırlama biçimlerini etkiler.
Alzheimer Farkındalık Ayı, Alzheimer hastalığı hakkında bilgi edinmek için harika bir zamandır. Belirtileri tanıyarak, tedavileri araştırarak ve sağlıklı alışkanlıklar edinerek, bu rahatsızlıktan etkilenenlere yardımcı olabiliriz.
Alzheimer’ın erken teşhisi yaşam kalitesini artırmaya yardımcı olabilir. İşte dikkat etmeniz gereken yaygın belirtiler:
1. Hafıza Kaybı: Yakın zamanda öğrenilen bilgilerin unutulması.
2. Planlama veya Problem Çözmede Sorun: Konsantre olma ve bilindik görevleri takip etmede zorluk.
3. Bilinen Görevleri Tamamlamada Sorunlar: Bilinen bir yere gitmek veya bütçeyi yönetmek gibi günlük görevlerde sorun yaşama.
4. Zaman ve Mekan Karmaşası: Tarih ve saatlerin unutulması.
5. Görsel imgeleri anlamada zorluk: Okumada veya mesafeyi ölçmede zorluk.
6. Kelimelerle İlgili Yeni Sorunlar: Kelime dağarcığı ve konuşmalarla ilgili zorluklar.
7. Eşyaları Kaybetmek: Eşyaları alışılmadık yerlere koymak ve onları bulamamak.
8. Kötü Karar Verme: Karar alma süreçlerinde değişiklikler.
9. Aktivitelerden Çekilme: Hobilerden ve sosyal aktivitelerden uzaklaşma.
10. Ruh Hali Değişiklikleri: Kafanızın karışık olması, şüpheci olmanız veya depresif hissetmeniz.
Alzheimer’ı önlemenin kesin bir yolu yoktur, ancak sağlıklı bir yaşam tarzı riski azaltabilir:
1. Egzersiz: Düzenli fiziksel aktivite beyin sağlığını destekler.
2. Sağlıklı Beslenme: Meyve, sebze, tam tahıllar ve sağlıklı yağlar açısından zengin bir beslenme düzenine sahip olmak.
3. Zihinsel Uyarım: Okuma ve bulmaca çözme gibi beyni zorlayan aktiviteler.
4. Sosyal Katılım: Sosyal olarak aktif kalmak bilişsel işlevlerin korunmasına yardımcı olur.
5. Kaliteli Uyku: Yeterli ve dinlendirici uyku almak.
6. Stres Yönetimi: Yargılamadan, şimdiki anda yaşamayı ifade eden farkındalık gibi tekniklerle stresi yönetmek.
Alzheimer hastalığı için farkındalık taraması, belirtileri erken fark etmek için yapılan bilişsel testler, kan testleri ve beyin görüntüleme yöntemleri gibi araçları içerir. Ayrıca, Alzheimer riskini belirleyen genetik testler (APOE testi), kan/beyin omurilik sıvısı testleri ve MR, PET gibi görüntüleme teknikleri de teşhis sürecinde kullanılır.
Erken farkındalık ve tarama, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve tedaviye erişimi hızlandırmak için önemlidir. Bu nedenle birinci basamak sağlık merkezlerinde 65 yaş üstü bireyler mutlaka tecrübeli sağlık çalışanları tarafından unutkanlık açısından taranmalıdır.